U bent op zoek naar een goochelaar? Bel 0318-727828 of 06-20285267, of mail naar info@goochelaars-nederland.nl.
Home | Goochelen | Uit de oude goocheldoos | Magische zaken - Tafelgoochelen
Magische zaken - Tafelgoochelen
door Tonny van DommelenTijdens het congres te Breda heeft Tonny van Dommelen een lezing gehouden over de zakelijke zijde van tafelgoochelen. De kern van dit betoog wordt door het volgende artikel weergegeven.
Tafelgoochelen is erg moeilijk. Althans indien u het beschouwt als een optreden en niet, zoals helaas veel goochelaars, het 'even een trucje doen'. Ik durf zelfs te beweren dat er in Nederland misschien maar 10 goochelaars op een verantwoorde wijze het tafelgoochelen beoefenen. Maar waaróm is tafelgoochelen zo moeilijk? Laten we teruggaan in de tijd. Tussen de twee wereldoorlogen kwam het variété tot grote bloei. Een voorbeeld: alleen al in Londen waren er 52 variété-theaters. Deze hadden een toneel, groot of klein, en de goochelaar bepaalde de belichting; meestal was er ook een orkest. Achter het toneel bevond zich voldoende ruimte voor de vaak omvangrijke apparatuur en er was kleedruimte. De toneelmeester met zijn staf was in alle mogelijke opzichten behulpzaam om de act optimaal te laten verlopen. Artiest en publiek waren gescheiden door de orkestbak, en de artiest kwam en ging door de speciale artiesteningang. Er bestond dus alleen contact tussen artiest en publiek, en niet tussen mensen. En het belangrijkst: het publiek kwam en betaalde om de artiest te zien. Bovendien ging het licht uit en men moest wel kijken.
De nachtclub-periode
Al gauw na de oorlog verbleekte het variété en kwamen de nachtclubs op. Het werd moeilijker voor de goochelaar. Het publiek zat dichterbij en vaak rondom, wat je beperkte in repertoire. Het toneel ging naar de floor, de muziek was niet gewend om artiesten te begeleiden (dansorkest), en het licht was voornamelijk berekend op de nachtclub-sfeer. Maar het belangrijkste: men kwam niet meer uitsluitend voor de artiest, maar voor de 'sfeer'. Resultaat was dat er meer persoonlijk contact tussen het publiek en artiest kwam. Doch ook de nightclubs gingen ter ziele.Een belangrijk werkterrein voor goochelaars speciaal in Nederland vormde de zogenaamde schnabbel-toer. In vergelijking met het buitenland was deze eigenlijk een verloederd variété.
Handicaps
Gelukkig voor de goochelaar werd het woord 'tafelgoochelen' uitgevonden en is nu zo'n 5 jaar zeer populair. Ik geloof dat Phoa Yang Tyong de eerste is geweest, in St. Germain-des-Prés op het Rembrandtplein te Amsterdam. In hoeverre nu wijkt de situatie van de tafelgoochelaar af van de variété- of nightclubgoochelaar?De goochelaar staat of zit temidden van het publiek, vaak met lichamelijk contact. Hij kan niet rekenen op ondersteuning van belichting (kaarsen op tafel!) en muziek (vaak zijn ergste vijand). Een plek voor apparatuur is er niet (in je zakken of misschien koffertje). De werkplek is op de tafel - die volstaat met borden, glazen, bloemen enz.
Het publiek komt niet voor de artiest. Erger nog, het weet op grote feesten vaak niet eens dat er een goochelaar is. Van organisatorische ondersteuning is dikwijls geen sprake en voor het bedienend personeel ben je alleen maar lastig. In deze setting moet je de aandacht van het publiek trekken en houden. Niet eenmaal zoals op het toneel en floor maar telkens weer, misschien wel 10 à 20 maal per avond. En dat is zéér vermoeiend.
Praktijktips
Het is niet eenvoudig om deze handicaps te omzeilen. Hopelijk echter kunt u uw voordeel doen met de volgende praktijktips.Harde muziek
Probeer uw opdrachtgever of het theaterbureau ervan te overtuigen dat met te harde muziek tafelgoochelen niet optimaal mogelijk is. Lukt dit niet? Musici hebben gelukkig pauzes, en maken daar goed gebruik vanAankondiging
Laat u door de conférencier of voorzitter in het begin van de avond introduceren. Mogelijk met de opmerking dat als men de goochelaar wil zien, men hem uit kan nodigen aan tafel. U bent dan tegelijk het risico kwijt dat mensen later klagen dat u niet aan hun tafel bent geweest (wat met grotere feesten makkelijk kan gebeuren).De tafel
Zoals gezegd, vaak kunt u moeilijk echt op de tafel goochelen. Bloemstukken, borden, glazen ontnemen de blik op uw trucs. Zorg dus ervoor een aantal trucs waarmee u onafhankelijk bent van de tafel. Staan is beter dan zitten; het geeft u meer overwicht.Aantal trucs
Zorg ervoor dat u voldoende trucs ter beschikking hebt. Gewoonlijk heb ik buiten kaarttrucs zo'n 10 tot 12 trucs bij me. Het gebeurt dat de tafels vlak bij elkaar staan, zodat de andere tafels meekijken. Bovendien komt het voor dat enkele keren tijdens de maaltijd de gasten van tafel verwisselen. Met een royaal aantal trucs kunt u dan makkelijk van repertoire wisselen. Zorg voor veel zakken in uw jasje.Hoofdtafel
Vergeet vooral de hoofdtafel niet. Daar zit misschien wel de man of vrouw die u engageerde en moet betalen. Als die tafel enthousiast is, dan bent u al een eind op weg naar de goede afloop van uw optreden.Onderzoek apparatuur
Laat u dit zo weinig mogelijk doen. Dit geld ook voor vragen om het spel te schudden. Niet doen! De aandacht gaat van u af, het duurt te lang, ze vernielen uw apparatuur, enzovoorts.Behandel uw kaarten en verdere apparatuur zo duidelijk en clean dat er geen misverstand over bestaat dat het een normaal spel kaarten is en dat andere apparatuur niet werd geprepareerd.
Publiek
Als close-up goochelaar komt u al snel aan de weet dat er véél aardige mensen zijn maar, om het zacht uit te drukken, ook minder aardige Voor, laten we zeggen, domme mensen is het in het algemeen veel moeilijker goochelen dan voor meer intelligente mensen. Domme mensen voelen zich (en vaak terecht) door iedereen in de maling genomen, en nu komt een goochelaar dit nog bevestigen. Als u veel aan tafelgoochelen doet, beschikt u al gauw over een dosis mensenkennis. Reeds na enkele seconden aan tafel weet u hoe deze mensen benaderd moeten worden en welke taal u met hen moet spreken. Probeer de wijsneus - die zijn tafelgenoten wil laten weten hoe intelligent hij is en alle trucs van de goochelaar door heeft - met een grapje te laten weten dat hij het verkeerd heeft. Lukt dat niet, wordt dan iets scherper.Als het helemaal niet lukt, verlaat die tafel dan, maar laat wèl weten wie de schuldige is. Word nooit boos, blijf lachen en vriendelijk, maar laat evenmin over u lopen.
Kwaliteitsverbetering
Hoe nu kunt u de kwaliteit van uw tafelgoochelen opvijzelen?- Met de trucs alléén bent u er niet. Even belangrijk is de tekst. Publiek heeft geen geduld en aandacht meer voor lange verhalen. Gebruik one-liners. Houdt uw trucs en routines kort en direct.
- Sinds enkele jaren wordt u overstroomd met boeken, tijdschriften en lectures. Soms vraag ik me wel eens af wat de doorsnee-goochelaar ermee doet. Heel belangrijk is dat u een onderscheid weet te maken tussen goochelen voor goochelaars (in de clubs) en voor publiek.
- Probeer een zo'n afwisselend mogelijk programma samen te stellen en houd vooral het aantal kaarttrucs beperkt.
- Probeer vooral bij een van uw trucs het publiek te laten lachen. Dai Vernon heeft eens gezegd: "If they like you they like your magic".
- Als u een toneelnummer samenstelt zult u elke beweging moeten oefenen, liefst voor de spiegel. Dit geldt ook voor close-up magic. Tommy Wonder stelde eens: "Close-up magic is acteren met je handen", en ik ben het daar volkomen mee eens. Als u dit gegeven op de juiste manier gebruikt, zult u ervan versteld staan wat u op het gebied van misdirection kunt bereiken.
- Zorg ervoor dat u uw trucs en routines blindelings beheerst. Hoe vaak zie ik niet op clubs dat een truc gewoon mislukt. Dit mag voor publiek natuurlijk nooit gebeuren. Een jongleur, Freddy Kenton, heeft eens tegen mij gezegd dat goochelaars niet weten wat oefenen is. Ik wil niet generaliseren, maar toch geloof ik dat dit juist is.
Dit artikel is gepubliceerd op donderdag 29 december 2016 om 12.16 uur en komt uit de Informagie (jaargang 1, nummer 1, september/oktober 1989), het Nederlandse vakblad voor de goochelkunst. Het artikel is met toestemming van de eindredacteur geplaatst op deze website.
